Mijn plastisch brein

Klei of plasticine is kneedbaar en veranderbaar van vorm en dit geldt ook voor onze hersenen. 

Wanneer we iets nieuw leren of we moeten ons aanpassen aan veranderingen, heeft dit een invloed op onze hersenen.  Op dat moment ontstaan er in ons brein nieuwe verbindingen.  Ons brein is flexibel, past zich aan en is dus kneedbaar of plastisch.  Binnen de wetenschap benoemt men dit als neuroplasticiteit.

Deze neuroplasticiteit speelt een hele belangrijke rol bij het leren en de werking van ons geheugen.  Wanneer we nieuwe dingen of vaardigheden leren en inoefenen, zorgt dit voor nieuwe verbindingen tussen onze hersencellen (neuronen) of worden verbindingen die er al zijn sterker gemaakt.

Daarnaast zorgt de plasticiteit van ons brein er voor dat we onze gedragingen en gewoontes kunnen aanpassen.  We kunnen minder goede gewoontes doorbreken en nieuwe aanleren.  Hierbij dienen we bewust te zijn dat nieuwe dingen aanleren, tijd en oefenkansen vraagt.  Zo worden nieuwe hersenverbindingen vastgelegd en zwakken de oude verbindingen af. 

Het brein is het meest plastisch of kneedbaar tijdens de eerste levensjaren van jonge kinderen.  In deze ontwikkelingsfase leren jonge kinderen veel nieuwe vaardigheden, worden verbindingen in de hersenen snel gevormd en zijn ze ook zeer gevoelig voor omgevingsinvloeden.

• De eerste levensjaren (0-5 jaar):
  • Meest plastische periode van het brein.  
  • Miljarden verbindingen worden aangemaakt.
• Lager schoolleeftijd (5-12 jaar):
  • De hersenen zijn nog zeer plastisch met als focus verbindingen leggen op basis van ervaringen en leren van cognitieve en sociale vaardigheden.
• Puberteit (12-25 jaar)
  • De plasticiteit blijf nog hoog.
• Adolescentie en volwassenen (25 jaar en ouder)
  • De plasticiteit neemt geleidelijk af, maar verdwijnt nooit helemaal.
  • Het brein blijft nieuwe vaardigheden leren, maar het proces verloopt meestal minder snel en heeft meer herhaling nodig.

Belangrijk om te onthouden is dat ons brein altijd plastisch blijft, maar dat deze plasticiteit het meest aanwezig is tijdens de vroege kinderjaren.  Dit wil dus zeggen dat de verbindingen die in de hersenen van jonge kinderen gelegd zijn, zorgen voor de basis van hun brein.  Deze basis hebben ze later nodig om verder op te bouwen en zo te groeien en zichzelf verder te ontplooien.